Ocena użytkowników: 5 / 5

Proszę, oceń Ocena 1 Ocena 2 Ocena 3 Ocena 4 Ocena 5  

Jak już pisałem w materiale otwierającym cykl, nasze bogactwo historyczne reprezentowane przez starą zabudowę jest coraz skromniejsze. Wiele budowli, świadczących o bogatej przeszłości Opoczna, przestało istnieć, inne są zagrożone. Niestety nie wszystkie z nich są lub były wpisane do ewidencji lub rejestru zabytków. Poświęćmy dziś chwilę tym budynkom, które następne pokolenia zobaczą już tylko na zdjęciach.

Zacznijmy od najczęściej chyba uczęszczanej ulicy Opoczna. Ulica Piotrkowska (dawniej Trakt Piotrkowski), jeszcze przed wojną stanowiła niejako północną granicę miasta. Większość usytuowanych przy niej budynków znajdowało się po jej południowej stronie. Na północ od niej, poza pojedynczymi zabudowaniami, były już tylko pola. Świadczy o tym nazwa jednej z ulic odchodzącej od niej w kierunku północnym – ul. Polna.

1) Drewniany dom przy ul. Piotrkowskiej 17

Historia tego budynku jest dość interesująca. Pierwotnie stał on w zupełnie innym miejscu. Został on rozebrany i ponownie złożony w drugim dziesięcioleciu XX wieku (ok. 1914 roku) w miejscu, w którym dokończył żywota. [przy ul. Piotrkowskiej 17]. Właścicielem posesji był policjant carski, który sprowadził dom do Opoczna. Opowieść głosi, iż nie zapłacił on budowniczym za postawienie budynku. Gdy przyszli upomnieć się o należność, „ganiał” ich z szaszką po ulicy. (szaszka – odmiana broni białej podobnej do szabli)
Dom spłonął kilka lat temu. Niestety nie udało nam się dotrzeć do zdjęć budynku. Mamy jednak nadzieję, że w najbliższej przyszłości uda nam się uzupełnić ten akapit o grafikę.

2) Budynek elektrowni miejskiej – róg ulic ul. B. Limanowskiego i Przedszkolnej.

Opoczno uzyskało oświetlenie elektryczne w 1910 roku. Zajmował się tym Stanisław Bigoszewski. W 1918 r. miasto udzieliło koncesji firmie E. Kunn i S-ka na budowę nowej elektrowni, w 1920 roku miasto nabyło ją na własność. Elektrownia od 1925 roku zaopatrywała w prąd całe miasto (oświetlenie ulic, domy prywatne, zakłady).

Pod koniec XX wieku w budynku elektrowni miejskiej mieściło się przedszkole.
Został zburzony, a w jego miejscu powstał sklep, którego architektura w żaden sposób nie nawiązuje do historycznego otoczenia.

3) XVIII wieczny Dworek przy ul. 1-go Maja 17 (obecnie 19)

Wybudowany prawdopodobnie w XVIII wieku. Drewniany, szalowany, na podmurówce, o dachu czterospadowym. Dom był własnością Gradowskiego. Jego córka Maria Skibińska przekazała go zakonnicom, które zamieszkiwały w nim do początku lat 90-tych.
Zabytek, będący we władaniu parafii p.w. Św. Bartłomieja, za czasów probostwa ks. prałata Wojtana został wyburzony. Na jego miejscu stoi obecnie prywatny dom mieszkalny. Zaznaczyć należy, iż opisany wyżej dworek został niegdyś sklasyfikowany jako zabytek klasy zerowej czyli był zabytkiem o najwyższej wartości historycznej.

4) Budynek przy ul. 1-go Maja 22

Budynek powstał w II połowie XIX wieku. Początkowo, podczas zaborów pełnił rolę szkoły rosyjskiej, zaś po odzyskaniu niepodległości utworzono w nim szkołę powszechną. Wówczas większość jej uczniów stanowiły dzieci żydowskie i do momentu zmiany patrona na Władysława Jagiełłę, była nim Esterka.
W okresie funkcjonowania getta w budynku mieścił się niewielki szpital przeznaczony dla ludności żydowskiej. Budynek ten w 1944 roku ponowie został przeznaczony jako obiekt szkolny. Po wojnie obiekt należał przez pewien czas do Spółdzielni Pracy Inwalidów „Krójmet”, później znajdowała się tu hurtownia. Obecnie pozostała z niego jedynie ściana frontowa.

5) Kamienica przy ul. Szewskiej 2 - Preparanda nauczycielska

W budynku tym w okresie międzywojennym kształcono przyszłych nauczycieli, natomiast po wojnie istniały tam pomieszczenia m.in. Szkoły Podstawowej nr 2 (od ul. 17-go Stycznia) oraz Polskiego Związku Motorowego (od ulicy Szewskiej). Preparanda nauczycielska w Opocznie powstała w 1918 roku.
Uległa częściowemu zniszczeniu 19 października 1995 roku podczas pożaru. Niestety nie podjęto próby odbudowania obiektu i po kilku latach została ostatecznie rozebrana.

Fotografie:

1) Elektrownia miejska w Opocznie – zdjęcie ze zbiorow Muzeum Regionalnego
2) XVII dworek przy ul. 1-go Maja – zdjęcie pochodzące z publikacji Opoczno i okolice J.P. Dekowskiego
3) Widok na ul. 1-go Maja. W centralnej części zdjęcia biały budynek szkoły. Zbiory prywatne.
4) Budynek szkoły przy ul. 1-go Maja 22 obecnie. Fot. Andrzej Śliwka
5) Preparanda nauczycielska
6) Miejsce po kamienicy na ul. Szewskiej 2 (Preparandzie nauczycielskiej) Fot. Andrzej Śliwka

Źródło informacji:
Muzeum Regionalne w Opocznie oraz informacje zgromadzone od mieszkańców

Bibliografia:
Jan Piotr Dekowski – Opoczno i okolice - przewodnik turystyczno-krajoznawczy
Andrzej Śliwka - Zmiany morfologiczne Opoczna po II wojnie światowej i ich wpływ na współczesny krajobraz miasta