Proszę, oceń Ocena 1 Ocena 2 Ocena 3 Ocena 4 Ocena 5  

W związku z publikacją artykułu "Inwestor się wycofał. Co dalej z pałacem w Białaczowie?" z 9. sierpnia 2015 roku,  otrzymaliśmy stanowisko Starosty Opoczyńskiego Józefa Roga, w którym wyjaśnia przyczyny wydzierżawienia oraz dotychczasowe działania Powiatu Opoczyńskiego dotyczące zabytku. Stanowisko publikujemy poniżej.

Powiat opoczyński jest właścicielem zespołu pałacowo – parkowego w Białaczowie od 1999 roku. Prawo własności Powiatu jest ograniczone, ponieważ spadkobiercy poprzednich właścicieli złożyli wniosek o stwierdzenie, czy zespół ten podlegał pod działanie Dekretu z 1944 roku czy też nie. Tym samym, spadkobiercy podjęli starania o odzyskanie tej nieruchomości. Od 2001 roku do chwili obecnej, prowadzone jest postępowanie administracyjne w tej sprawie przez Wojewodę Łódzkiego i do czasu zakończenia tegoż postepowania nie można tej nieruchomości sprzedać, natomiast można ją wydzierżawić.

Koszty utrzymania tego obiektu są bardzo wysokie. Od chwili przeniesienia Domu Pomocy Społecznej z Białaczowa do Niemojowic, Powiat ponosił jedynie koszt ochrony tej opuszczonej nieruchomości w wysokości 4,5 tys. zł miesięcznie oraz dodatkowo koszt ubezpieczenia i koszty bieżących prac porządkowych.

Biorąc to pod uwagę, Zarząd Powiatu Opoczyńskiego poprzedniej kadencji wydał decyzję o wydzierżawieniu tego kompleksu na okres 25 lat. Decyzja o tak długim okresie dzierżawy miała zachęcić potencjalnych dzierżawców do zainwestowania w tę nieruchomość.

Podczas sesji Rady Powiatu poprzedniej kadencji, jedna z opoczyńskich firm przedstawiła propozycję utworzenia w pałacu Europejskiego Centrum Kulturalnego. Koszt tego przedsięwzięcia szacowany był na około 28 mln zł. Jednak ta firma do konkursu na dzierżawę nie przystąpiła, a tak duży wydatek przekracza możliwości sfinansowania takiej inwestycji samodzielnie przez Powiat Opoczyński.

Do konkursu na dzierżawę tej nieruchomości zgłosiły się dwa podmioty gospodarcze, dając propozycję czynszu dzierżawnego miesięcznego w wysokości 3,5 tys. zł i 4,5 tys. zł netto. Wybrano Podmiot, który zaproponował wyższy czynsz. Po podpisaniu umowy dzierżawy w dniu 27 listopada 2014 roku, Powiat uzyskiwał dochód w wysokości 4,5 tys. zł netto miesięcznie, a nie ponosił już żadnych dodatkowych kosztów. Dzierżawca w umowie miał zapisane obowiązki związane z odpowiednim utrzymaniem tej nieruchomości.

Zespół pałacowo – parkowy w Białaczowie jest obiektem zabytkowym, wpisanym do rejestru zabytków w 1967 roku. Tym samym jest objęty ochroną konserwatorską i taka informacja podana była w materiałach konkursowych. Dzierżawca był o tym poinformowany. W chwili rozstrzygnięcia konkursu nie można było przewidzieć, że Dzierżawca postąpi niezgodnie z obowiązującym prawem i dokona m. in. wycinki zabytkowych drzew bez stosownego pozwolenia, czy też usunie część tynków z pałacu. Na Dzierżawcę nałożono decyzjami administracyjnymi stosowne kary i obowiązki. Umowy z Dzierżawcą nie rozwiązałem, gdyż działania pochopne w tym zakresie nie były zasadne. Chcąc doprowadzić do polubownego rozwiązania sporu pomiędzy Dzierżawcą a Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków zorganizowałem wspólne spotkanie na którym omówiono sporne kwestie i poczyniono ustalenia na przyszłość.

Jednak Dzierżawca w wyniku trudności związanych z tym że jest to obiekt objęty ochroną konserwatorską i wymaga wyjątkowego działania, złożył odstąpienie od umowy dzierżawy tego obiektu. Pismo wpłynęło do Starostwa Powiatowego w Opocznie w dniu 10 sierpnia br. Okres wypowiedzenia zgodnie z zapisami w umowie, to 3 miesiące.

W tym czasie będzie przygotowane postępowanie konkursowe na dzierżawę zespołu pałacowo – parkowego w Białaczowie.
Powiat Opoczyński nie dysponuje odpowiednimi środkami finansowanymi do przeprowadzenia remontu i modernizacji tego pałacu. Chciałbym dodać, że budynek nieużytkowany niszczeje, dlatego wydzierżawienie go jest jedynym słusznym rozwiązaniem.

Dopóki nie zakończy się postępowanie administracyjne prowadzone przez Wojewodę w sprawie zwrotu tej nieruchomości spadkobiercom poprzednich właścicieli, to nie ma innej możliwości zabezpieczenia i utrzymania tego zabytkowego obiektu. Postępowanie administracyjne trwa już 14 lat, pomimo częstych monitów i zabiegów władz Powiatu, by je jak najszybciej zakończyć.

Załącznik:

• Stanowisko Starosty OpoczyńskiegoStanowisko Starosty Opoczyńskiego (62 KB)

Od redakcji:

Czytając powyższe odnosi się jednak wrażenie, że będący perłą historyczną i architektoniczną nie tylko na skalę krajową, ale nawet europejską, Zespół Parkowo-Pałacowy w Białaczowie stanowi dla naszych władz samorządowych nie lada kłopot, przede wszystkim natury finansowej.

Niestety, ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami mówi wyraźnie, że do ochrony zobowiązane są organy administracji rządowej i samorządowej, zaś opieka należy do obowiązków właścicieli zabytków.

W art. 4 ww ustawy czytamy bowiem:
Ochrona zabytków polega, w szczególności, na podejmowaniu przez organy administracji publicznej działań mających na celu:
1) zapewnienie warunków prawnych, organizacyjnych i finansowych umożliwiających trwałe zachowanie zabytków oraz ich zagospodarowanie i utrzymanie;
2) zapobieganie zagrożeniom mogącym spowodować uszczerbek dla wartości zabytków;
3) udaremnianie niszczenia i niewłaściwego korzystania z zabytków;
4) przeciwdziałanie kradzieży, zaginięciu lub nielegalnemu wywozowi zabytków za granicę;
5) kontrolę stanu zachowania i przeznaczenia zabytków;
6) uwzględnianie zadań ochronnych w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz przy kształtowaniu środowiska.

Natomiast w art. 5 czytamy:
Opieka nad zabytkiem sprawowana przez jego właściciela lub posiadacza polega, w szczególności, na zapewnieniu warunków:
1) naukowego badania i dokumentowania zabytku;
2) prowadzenia prac konserwatorskich, restauratorskich i robót budowlanych przy zabytku;
3) zabezpieczenia i utrzymania zabytku oraz jego otoczenia w jak najlepszym stanie;
4) korzystania z zabytku w sposób zapewniający trwałe zachowanie jego wartości;
5) popularyzowania i upowszechniania wiedzy o zabytku oraz jego znaczeniu dla historii i kultury.

Jak wynika z przytoczonych przepisów, Starostwo Powiatowe w Opocznie, będące właścicielem zespołu jest zobowiązane do dbania o zabytek, jego ochrony i opieki nad nim. Tłumaczenie się brakiem pieniędzy i kosztami utrzymania przy obecnie dostępnych źródłach finansowania, jest dość kiepskim argumentem. W szczególności, gdy obowiązuje Krajowy Program Ochrony Zabytków i Opieki nad Zabytkami na lata 2013–2016, którego uzupełnieniem jest oparty na przepisach rozdziału 7 u.o.z., system współfinansowania prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych przy obiektach zabytkowych wpisanych do rejestru zabytków, a który odbywa się w m.in. ramach Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Norweskiego Mechanizmu Finansowego oraz Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.

Szkoda, że brakuje u nas ludzi z pomysłem i znajomością przepisów, które mogłyby uratować piękny Pałac przed całkowitym zniszczeniem. Zwłaszcza w sytuacji, gdy źródło finansowania pozostanie to samo, bez względu na właściciela obiektu.