Gospodarka Opoczna 85 lat temu
To, co dla nas jest teraźniejszością, niegdyś dla innych okaże się odległą przeszłością. Dzięki temu zwykła książka adresowa może stać się bezcennym źródłem informacji.
Nawet trudna w przyswojeniu, encyklopedyczna forma publikacji w językach polskim i francuskim "Księga Adresowa Polski (wraz z W. M. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa 1929" prezentuje m.in. oblicze Opoczna z odległej epoki. Nazwy wymarłych zawodów, rozkwitający przemysł miasta, nazwiska zróżnocowanej etnicznie społeczności oraz nazwy ulic1, przenoszą nas w codzienność miasta sprzed dziesiątek lat.
Poniżej przepisano z ww. publikacji strony 252 oraz 253 znajdujące się w części "Województwo kieleckie". Zachowano oryginalną pisownię i formę oraz pominięto wersję francuskojęzyczną.
"OPOCZNO.
Miasto pow., siedziba sądu pok., sąd okr. Radom 8252 mieszk., linia kol. Koluszki-Skarżysko. W ł a d z e i u r z ę d y p a ń s t w o w e i s a m o r z ą d o w e : Starostwo, Komenda pow. p. p., Urząd skarbowy podatków i opłat, Kasa skarbowa, Państw. zarząd drogowy, Inspektorat szkolny, Pow. urząd ziemski, Magistrat, Wydział pow. K o ś c i o ł y i s z k o ł y : 1 kat., 1 synag.
I n s t y t u c j e : Szpital Św. Władysława, xPowiatowa Kasa Chorych2, dom starców, sierociniec.
Z w i ą z k i Z a w o d o w e i s t o w a r z y s z e n i a : Związek kupców żyd., zw. drobnych kupców żyd., stow. właścicieli nieruchomości chrześc., Okr. T-wo Rolnicze, zw. ziemian, zw. rzemieślników żyd., cechy: ślusarsko-kowalski, rzeźnicko-wędliniarski, młynarsko-piekarski, szewcki. T a r g i : co czwartek. P r z e m y s ł i g ó r n i c t w o : Przemysł ceramiczny, odlewnie żelaza, huta szklana, kopalnie glinki ogniotrwałej, wapienniki, młyny, olejarnia, browar, fabrykacja spirytualjów.
S t a r o s t a: Konst. Kosobudzki.
B u r m i s t r z: H. Szuster.
E l e k t r o w n i a m i e j s. D y r e k t o r: Zalewski.
S t r a ż o g n i o w a o c h o t n. K o m e n d a n t: Jan Zdrojewski.
Lekarze Gajdziński Stef. dr. (wewn) – Kozłowski Wacł. dr. (chir) – Zarembski Józ. dr. Miętkiewicz Jak. dr.
Lekarze dentyści: Cygenbok.
Lekarze weterynarji: Bursznicki W., Kościelna.
Adwokaci: Święcki Edw.
Notarjusze: Wierzejewski St.
Komornicy: Budzyński R.
Akuszerki: Glińska L. – Królska M. – Malikowska J. – Rinaldo B. – Świerzewska P.
Apteczne składy: xLisowski S., pl. Kościuszki.
Apteki: Pawłowski W., pl. Kościuszki.
Banki: xBank Ludowy – xPolski Bank Spółdzielczy, pl. Kościuszki.
Białoskórnicy: Fajner, Błonie – Goldsztajn M., Błonie.
Bławaty: Alfus J., Żydowska – xBełżycki J. – Chmielnicka Ch., Żydowska – Chudy M., Szewcka – Grunwald, Żydowska – xLindzau Sz. – Najberberg M., Żydowska – Perel M., Żydowska – Poznański A., – xRozenbaum D. – Tenenbaum Ch. – xTurko L. – Złotogórski Z.
Browary: Kunkiel K., Kościelna.
Cegielnie: "Benignów", dzierż. Telatycki J. inż. – x"Wulkan", Sp. z o. o.
Cegła ogniotrwała – fabr.: Rozenblat O., Piotrkowska – x"Opoczno", S. A.
Ceramiczne zakłady: xDziewulski i Lange, Tow. Akc., Zarząd Warszawsza Rysia 1, Posadzki terrakotowe (kamionkowe), płytki ścienne, glazurowane, rury kamionkowe i kafle. Tel. 25.
Czapnicy: Fajner W., Żydowska.
Drukarnie: xDrukarnia Polska, Sp. z o. o., pl. Kościuszki.
Drzewo: Winograd B., Piotrkowska.
Ekspedytorzy: xStaszewski B.
Elektrownie: Elektrownia Miejska.
Farbiarnie: Staruch L., Szewska.
Felczerzy: Dobroczyński O. – Krakowiński W.
Fotograficzne zakłady: Łukaszewski K., pl. Kościuszki.
Fryzjerzy: Rinaldo J., Długa – Stępień J. – Tyczyński.
Galanterja: Chłopski M., pl. Kościuszki – Rozencwajg N. Żydowska – xTenenbaum Ch. Alfus H., Żydowska – Działoszyńska A., Żydowska.
Glinka ogniotrwała – kopalnie: Fuks Mostowa – xKopalnie Żarnowsk. Glinek Ogniotrwał., Sp. z o. o. – "Nowa Góra" – "Rozwady", wł. Thieme Z. i Piasecki S.
xDziewulski i Lange, Tow. Akc. – "Mroczków", wł. Rusinowicz, Mroczkowska 1.
Herbaciarnie: Birncwajg R., Kilińskiego.
Hotele: Wajnberg I., Żydowska.
Kafle – wyrób: Listopadzki W., Szewcka – Stępień A., Piotrkowska.
Kamasznicy: Bernat L. – Fuks P.
Kamieniołomy wapienne: x"Wulkan", Sp. z o. o.
Kasy pożyczk.-oszczędn.: xSpółdzielnia Kredytowa.
xKasa Komunalna.
Kinematografy: "Samarytanin".
Kolonjalne art.: Grosfeld Ch., Izraelicka – Rubin S., Żydowska – xZamlung M.
Łukasik L., Stodolna – Małjaśkiewicz, Warszawska – Spasiński S., Piotrkowska – Żelazny, Piotrkowska.
Kooperatywy: x"Kłos", Kościuszki – x"Przyszłość" – xZwiązek Stow. Spoż., Piotrkowska. xSpółdzielnia Rolniczo-Handlowa.
Kowale: Berowski L., Stodolna – Łukasik P., Stodolna – Stelmach F., Piotrkowska.
Krawcy: Bełżycki F., Długa – Fajner L., Stare Miasto – Janusiewicz L., pl. Kościuszki – Rausz M., Żydowska – Weltman N., Długa.
Księgarnie: Flinder E., pl. Kościuszki – xOpoczyńska Księgarnia Spółdzielcza, Kościuszki – Koźmińska M., pl. Kilińskiego – Rozenthal S., Żydowska.
Malarze: Rozenthal B., Szewska – Rozenbaum, Grobelna.
Mechaniczne warsztaty: Szczytowski A.
Młyny: xBlatt i Ska, Grobla (turb) – Kozłowski I., Piotrkowska (mot) – Skarzyński A., pl. Kilińskiego (mot).
Nabiał: Chojnowski Sz., Żydowska.
Nasiona: "Złoty Kłos", Nasiona – nawozy – chemikalja f. C. Ulrich, Warszawa – xZwiązek Stow. Spożywczych, Piotrkowska, Nasiona – nawozy – chemikalja f. C. Urlich, Warszawa.
Obuwie: Balzam Sz., Żydowska – Berant G., Izraelicka.
Ocet – fabryki: Wiśniewski Bol.
Olejarnie: Berkowicz H., Piotrkowska – Fuks N., Grobelna.
Piekarnie: Chmielnicki L., Kałuża – Deresz B., Żydowska – Hobersztein A., Piotrkowska – Nowicki M., Długa – Peses B., Kuligowska – Rakowski F., pl. Kilińskiego – Zakrzewski S., Rzeczna.
Piwiarnie: Chrusłowicz Stanisław – Kozimiński H., Piotrkowska – Szymszonowicz I., Kałużna.
Birencwajg A., pl. Kilińskiego – Glajt B., pl. Kościuszki – Mermersztajn B., Mostowa – Michalczyk K.
Przewozowe przedsięb.: Telatycki J.
Restauracje: Budzyńska A., pl. Zamkowy – Fijałkiewicz J., Rzeczna – Finkelsztejn M., pl. Kilińskiego – Gross P., Piotrkowska – Grunwald Ch., Grobelna – Rzetelnicka C. pl. Kilińskiego – Stępień A., Piotrkowska. – Kłusek J.
Rolnicze artykuły: Sejmik Opoczyński.
Rolnicze narzędzia: xRadomska Spółka Rolna, S. A., oddział, Piotrkowska – xSzczytowski Edw., Piłsudskiego.
Różne tow.: "Złoty Kłos", Dom Roln. Handl., wł. Orzeszek Wł., Kościuszki.
Rzeźnicy: Borowiecki I., Szewska – xFajner J., Kałużna – xGlajt B., – Goldberg J., Kałużna 4 – Goworek T., Długa 6 – Kozerowski F., Rzeczna – Wszędobylski J., Żydowska.
Skóry: xFuks Sz. – xGeleman Sz., – Luftman N., Grobelna – Pinkusiewicz M., Żydowska.
Balzan Sz., Żydowska – Berant L., - Wimeszberg I., Długa.
Spirytualja: Ajzenberg Z., Długa – Chmielnicki I., Kościuszki – Król K., Kalwina – Padwa S., Żydowska.
Spożywcze artykuły: Baumerder S., Żydowska – Cygler Ch., Żydowska – Domańska T., Skała – Gaczyńska I., Długa – Granatsztajn Sz., Żydowska – Grosfeld Ch., Izraelicka – Hercyk I., Żydowska – Huperberg I., Żydowska – Janas F., Długa – Krakowiński A., Kościelna – Kuper I., pl. Kilińskiego – Kurcbard Ch., Kuligowska – Mendlowicz G., Mostowa – Nuer E., Skała – Perlmuter A., Żydowska – Rolnicki Sz., Żydowska – xSzymszynowicz N., Żydowska – xTugentman M., Kościelna – xTuszyńska S., Piotrkowska – Waksberg J. – Winogrodzki N., pl. Kilińskiego – Wirszter Sz., Długa J, - xWyszyński Sz., Żydowska – Zakrzewski I., Kilińskiego – Zamlung H., Kałużna.
Makarewicz L., pl. Kościuszki – Orzeszek W., pl. Kościuszki - Pigułowski J., pl. Kilińskiego – Rachwalski J., Długa.
Stolarze: Cwajghaftig D., Kościuszki – Cwajghaftig M.,
Szamotowe wyroby-fabr.: x"Opoczno" S. A., Piotrkowska.
Szewcy: Barański F., Szewska – Bełżycki I., Grobelna – Chmal Ign., Szewska – Chmal K., Rynek – Grygiel St., Kuligowska – Guzowski P., Warszawska – Jaworski Andrz., Kałużna – Kaczmarczyk Fr.., Długa – Nowak M., Inowłocka – Olborski P., Warszawska – Olesiński Fr., Ręczna – Parada Wł., Kołomurna – Rożej M., Kuligowska – Zakrzewski Wł., Warszawska.
Szklane huty: x"Wulkan", Sp. z. o. o.
Tapicerzy: Borowski R., Stodolna – Kozłowski J., pl. Kilińskiego.
Tytoniowe wyr.: Błarczyńska E., Kościelna – Chmielnicki C., Mostowa – Zajączkowska A., Wołowa.
Wapienniki: x"Biel", Polsk. Zakł. Wap., Sp. z o. o. Piotrkowska – Rozenblatt O., Piotrkowska – x"Wulkan", Sp. z o. o. Skała.
Wełna: Alfusch, Żydowska – Wajnberg I., Żydowska.
Wędliny: Chrustowicz F., Rzeczna – Chrustowicz S., pl. Kościuszki – Kozerowski F., pl. Kościuszki – Stańczykowski F., pl. Kościuszki – Zakrzewska J., Długa – Zdrojewski J., Żydowska.
Wiatraki: Chęciński A., Warszawska.
Wina owocowe – fabr.: Kunkiel S. i S-ka, Kościelna – xWytwórnia Win Owocowych, Sp. z o. o.
Wody gazowe – fabr.: Rozenberg M., Żydowska.
Wódki i likiery – fabr.: Wiśniewski B., Piotrkowska.
Zboże: "Złoty Kłos", pl. Kościuszki.
Zegarmistrze: Kaufman Sz., Pl. Kościuszki – Wolanowski J., Długa.
Kaufman J., Długa.
Żelazo: Brokman A., Żydowska – Erlich E., – Fajgenblatt Sz., Mostowa – xGaczeńska I., Długa – Gelblum Sz., Żydowska – xGelblum M., Żydowska – Wajnsztok A., Żydowska – Wymerszberg M., Żydowska.
Żelazo – odlewnie: xKlajner J., Piotrkowska – Rozenblatt O."
opracował: Andrzej Śliwka
Przypisy:
1. dawne nazwy ulic poruszono w:
http://www.opoczno.info/ciekawostki/550-patrzec-nie-znaczy-dostrzegac-czyli-o-reliktach-minionych-epok-czesc-5.html
2. znak: "x" przed nazwą instytucji, firmy oznacza jej zarejestrowanie w sądzie, co świadczy o jej randze.
- Szczegóły
- Andrzej Śliwka
- Kategoria: Ciekawostki
- Opublikowano: - Lip 20, 2014
- Odsłony: 11307