Ocena użytkowników: 5 / 5

Proszę, oceń Ocena 1 Ocena 2 Ocena 3 Ocena 4 Ocena 5  

Biał

Każdy z nas słyszał o Polakach służących Royal Air Force i walczących w Bitwie o Anglię. Zapewne wśród naszych czytelników są też osoby, które wiedzą, że wśród pilotów RAF-u byli też mieszkańcy Opoczna i okolicznych miejscowości.

W okresie walk od sierpnia 1940 r. do zakończenia wojny polskie dywizjony myśliwskie wykonały ponad 73.500 lotów bojowych i zniszczyły 762 samolotów przeciwnika na pewno, 175 prawdopodobnie i uszkodziły 237. Dywizjony bombowe wykonały w tym czasie około 11.700 lotów bojowych, zrzucając prawie 15.000 bomb i morskich min. Ponadto Polacy przetransportowali około 12.000 samolotów, a polskie załogi wykonały około 18.800 lotów komunikacyjno-transportowych i przewiozły około 24.400 osób i ponad 1.300 ton ładunków. Oprócz tego wykonali 1.300 lotów w operacjach specjalnych. Śmiercią lotnika zginęło 1.900 lotników a ponad 300 dostało się do niewoli. Największe straty personelu poniosły dywizjony bombowe.

Dziś przybliżymy Wam nazwiska mieszkańców ziemi opoczyńskiej służących w Royal Air Force oraz opowiemy historię dwóch z nich.

Brzozowicz Bronisław (nr służbowy RAF: 782386)
Urodzony 01.01.1911 w Żarnowie, w powiecie opoczyńskim.
Sierżant, strzelec pokładowy w 318 Dywizjonie Myśliwsko-Rozpoznawczym. Odznaczony Medalem Lotnictwa

Budzyński Jerzy Dominik (nr służbowy RAF: P-1824 / 783405)
Urodzony 04.08.1918 roku w Opocznie. Porucznik, pilot, strzelec pokładowy w Dywizjonie Bombowym 300 „Ziemi Mazowieckiej”, Dywizjonie Bombowym 304 "Ziemi Śląskiej im. Ks. Józefa Poniatowskiego" oraz 6 Jednostce Wyszkolenia Bojowego). Był dwukrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych (Cross of Valour) oraz Medalem Lotniczym.
Zmarł 30.03.2004 roku w Croydon, Surrey, w Wielkiej Brytanii.

Budzyński Jerzy Zdzisław (nr służbowy RAF: 706568)
Urodzony 30.08.1920 roku w Opocznie. Kapral, radiooperator w 307 Dywizjonie Myśliwskim Nocnym „Lwowskich Puchaczy”). Odznaczony Medalem Lotniczym.
Zmarł 30.10.2007 roku w St. Cloud, Minnesota w USA.

Chałubek Józef (nr służbowy RAF: 792610)
Urodzony 03.10.1906 w Ruszenicach. Plutonowy. Ostatnie miejsce zamieszkania: Polska. Brak danych o przydziale, specjalności i przydziale.

Dąbrowski Józef (nr służbowy RAF: 784758)
Urodzony 17.03.1921 w Drzewicy w powiecie opoczyńskim.
Kapral, pilot w 303 Dywizjonie Myśliwskim. Dwukrotnie odznaczony Medalem Lotnictwa.
Zginął 14.06.1943 roku podczas lotu treningowego (z powodu oderwania się lewego skrzydła w chmurze burzowej. Rozbił się na terenie cmentarza Islington w Londynie)

Gliszczyński Zygmunt (Glyn) (nr służbowy RAF 706601)
Urodzony 24.11.1917 roku w Więckówce (gm. Mniszków) w powiecie opoczyńskim. Kapral w 307 Dywizjonie Myśliwskim Nocnym. Dwukrotnie odznaczony Medalem Lotnictwa.
Zmarł 30.11.2000 w Watford

Gołacki Czesław Stanisław (nr służbowy RAF: P-1554 / 783449)
Urodzony 08.09.1919 w Piaskach w gminie Odrzywół, obecnie powiat przysuski.
Podporucznik, pilot w 305 Dywizjonie Bombowym. Odznaczony Medalem lotnictwa. Zginął 23.12 1941, pochowany w Newark-on-Trent, Notts., Wlk. Brytania.

Górecki Roman (nr służbowy RAF: 703366)
Urodzony 18.07.1907 w Skroninie w powiecie opoczyńskim.
Majster o specjalności mechanik samochodowy w 316 Dywizjonie Myśliwskim. Dwukrotnie odznaczony Medalem Lotnictwa

Janikiewicz Aleksy (nr służbowy RAF: 794850)
Urodzony 16.07.1913 roku w Topolicach w opowiecie opoczyńskim. Pracował jako mechanik przyrządów sam. Dwukrotnie odznaczony Medalem Lotnictwa.
Zmarł 04.05.1995 w Kanadzie.

Kempski Franciszek (nr służbowy RAF: 704121)
Urodzony 27.08.1921 w Opocznie.
Kapral bez specjalności. Brak danych o przydziale.

Konaszewski Feliks (nr służbowy RAF: 792080)
Urodzony 1.12.1912 roku w Różannie.
Plutonowy, kierowca. Brak danych o przydziale. Dwukrotnie odznaczony Medalem Lotnictwa.
Zmarł w 1975 roku w Wielkiej Brytanii.

Kszczot Wacław (nr służbowy RAF: 705704)
Urodzony 09.09.1919 w Zajączkowie (gm. Mniszków). Sierżant, radiooperator w 304 Dywizjonie Bombowym. Odznaczony Medalem Lotnictwa oraz Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami.

Kuzan Franciszek (nr służbowy RAF: P-2742 / 793928)
Urodzony 03.10.1911 roku w Solcu. Porucznik żandarmerii lotniczej. Trzykrotnie odznaczony Medalem Lotnictwa.

Maciukiewicz Jan Antoni (nr służbowy RAF: P-0984)
Urodzony w Kraszkowie.
Porucznik, pilot w 307 Dywizjonie Myśliwskim Nocnym, 309 Dywizjonie Myśliwsko-Rozpoznawczym oraz 7 Jednostce Naprawczej. Trzykrotnie odznaczony Medalem Lotnictwa.
Zmarł 22.02.1966 w Gnieźnie.

Majchrzyk Władysław (nr służbowy RAF: 783296)
Urodzony 10.06.1914 roku w Opocznie.
Chorąży, pilot w 306 i 308 Dywizjonie Myśliwskim (Cyrk Skalskiego). Odznaczony Orderem Wojennym Virtuti Militari V klasy, czterokrotnie Krzyżem Walecznych, Medalem Lotnictwa oraz Krzyżem Wybitnej Służby Lotniczej.
Zmarł 14.10.2001 w Hamilton w Kanadzie.

Michalak Mieczysław (nr służbowy RAF: P-1236)
Urodzony 04.10.1895 roku w Opocznie. Kapitan, obserwator. Brak danych dotyczących przydziału. Trzykrotnie odznaczony Medalem Lotnictwa.
Zmarł 15.08.1970 w Warszawie.

Mikołajczyk Władysław (nr służbowy RAF: 705674)
Urodzony 10.12.1910 roku w Stoku. Starszy szeregowy, kucharz.
Zmarł w 1993 w Spilsby, Lincs., Wlk. Brytania.

Olbratowski Jan Stefan (nr służbowy RAF: 703323)
Urodzony 12.11.1912 roku w Poświętnem. Plutonowy, rusznikarz w 318 Dywizjonie Myśliwsko-Rozpoznawczym. Dwukrotnie odznaczony Medalem Lotnictwa.

Piechna Kazimierz (nr służbowy RAF: 794042)
Urodzony 03.03.1909 roku w Kamieniu. Starszy sierżant, radiooperator w 307 Dywizjonie Myśliwskim Nocnym oraz 304 Dywizjonie Bombowym. Dwukrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych oraz Medalem Lotnictwa.
Zmarł 26.09.1999 w Dursley w Wielkiej Brytanii.https://danielfuneralhome.com/obituary/george-z-jerzy-budzy-480/

Pijanowski Wacław Jan (nr służbowy RAF: P-0051 / 76891)
Urodzony 21.01.1906 roku w Siedlowie. Major, oficer techniczny w 304 Dywizjonie Bombowym. Odznaczony Krzyżem Walecznych oraz czterokrotnie Medalem Lotnictwa.

Plaskota Zofia (nr służbowy WAAF: 2793259)
Urodzona 18.07.1925 roku w powiecie opoczyńskim. Była ochotniczką i pracowała w Women's Auxiliary Air Force czyli żeńskiej służbie pomocniczej w RAF jako kelnerka w Cammeringham.

Rek Józef (nr służbowy RAF: 780853)
Urodzony 03.12.1918 roku w Straszowej Woli.
Starszy sierżant, strzelec pokładowy w 305 Dywizjonie Bombowym. Ponadto służył w Dowództwie Sił Powietrznych.
24.06.1943 Halifax w drodze powrotnej po wykonywaniu zadania specjalnego został zestrzelony przez niemieckiego nocnego myśliwca nad Holandią w okolicy Zaandam i dostał się do niewoli. Odznaczony Orderem Wojennym Virtuti Militari V klasy, czterokrotnie Krzyżem Walecznych oraz Medalem Lotnictwa.
Zmarł 14.01.1987 roku w Nelson, Lancs., Wlk. Brytania.

Rzońca Adam Jan (nr służbowy RAF: 793050)
Urodzony 24.12.1905 roku w Libiszowie. Plutonowy, rusznikarz. Brak danych o przydziale. Trzykrotnie odznaczony Medalem Lotnictwa.

Sitkowski Franciszek (nr służbowy RAF: 781808)
Urodzony 25.04.1915 roku w Radwanie. Plutonowy, meteorolog. Trzykrotnie odznaczony Medalem Lotnictwa.

Smyk Jan (nr służbowy RAF: 705969)
Urodzony 05.01.1918 roku w Mniszkowie. Sierżant, strzelec pokładowy. Brak danych o przydziale. Dwukrotnie odznaczony Medalem Lotnictwa.

Suskiewicz Longin (nr służbowy RAF: 792064)
Urodzony 21.02.1919 roku w Drzewicy. Plutonowy Mechanik w 305 Dywizjonie Bombowym. Dwukrotnie odznaczony Medalem Lotnictwa.

Szombara Kazimierz (nr służbowy RAF: 793752)
Urodzony 20.11.1902 roku w Wielkiej Woli. Plutonowy, mechanik radarowy w 300 Dywizjonie Bombowym. Odznaczony Medalem Lotnictwa.
Zmarł w 1993 w Warszawie.

Wilk Bronisław (nr służbowy RAF: 780026)
Urodzony 08.07.1916 roku w Opocznie.
Sierżant, mechanik pokładowy w 300 Dywizjonie Bombowym. Dwukrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych i trzykrotnie Medalem Lotnictwa.
Zginął 03.02.1945 podczas nalotu na Wiesbaden - samolot zestrzelony przez obronę przeciwlotniczą, rozbił się w rejonie Rambach koło Wiesbaden w Niemczech. Pochowany na brytyjskim cmentarzu wojskowym w Bad Tölz Durnbach.

Wiórkiewicz Mieczysław (nr służbowy RAF: P-0606)
Urodzony 12 marca 1907 roku w Młynach w obecnym powiecie przysuskim. Major, pilot w 315 Dywizjonie Myśliwskim. Dwukrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych oraz czterokrotnie Medalem Lotnictwa.
Zmarł 1 lutego 1897 roku w Warszawie.

Wójcik Karol (nr służbowy RAF: P-1101)
Urodzony 14.12.1916 roku w Opocznie. Porucznik, pilot w 317 Dywizjonie Bombowym. Odznaczony Krzyżem Walecznych i Medalem Lotnictwa.
Zginął 29.11.1941 podczas próby przechwycenia nieprzyjaciela. Przy złej pogodzie samolot zderzył się ze wzniesieniem Skir Hill na wzgórzach Dartmoor w hrabstwie Devon.

Zakrzewski Adam (nr służbowy RAF: P-1589)
Urodzony 06.12.1894 roku w Opocznie. Kapitan, oficer techniczny. Brak danych o przydziale. Odznaczony Medalem Lotnictwa.
Zmarł 26.04.1983 roku w Opocznie.

W 101 rocznicę urodzin

Nie bez powodu materiał ten ukazuje się 30 sierpnia 2021 roku, ponieważ na ten dzień przypada 101 rocznica urodzin jednego z wymienionych tu opocznian, służących w Royal Air Force w okresie II Wojny Światowej. Z tej okazji nie sposób pominąć jego historii.

Jerzy Zdzisław Budzyński (nr służbowy RAF: 706568) urodził się 30 sierpnia 1920 roku w Opocznie jako syn Wacława i Emilii z Białuskich. Przed wojną rodzina opuściła Polskę i osiedliła się na Ukrainie, gdzie m.in. byli świadkami ukraińskich ataków na ludność polską.

Jedna z historii rodzinnych mówi, że tuż po agresji Sowietów na Polskę, wraz z grupą profesorów i studentów został aresztowany przez Sowietów i wywieziony do gułagu we Władywostoku na Syberii, gdzie spędził niemal dwa lata, a skąd zwolniono go po przystąpieniu Związku Radzieckiego do wojny z Niemcami.
Po długiej wędrówce przez Bliski Wschód i Afrykę wstąpił prawdopodobnie w szeregi Trzeciej Dywizji Strzelców Karpackich. Pojawia się jednak pewna wątpliwość, ponieważ historia ta opowiadana była także przez jego młodszego brata, Mariana, co potwierdzają inne przekazy. Niestety, żaden z nich nie występuje na ogólnie dostępnych listach żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Bliskim Wschodzie. Nie jest także wykluczone, że drogę tę bracia przeżyli wspólnie.

Wiadomo, że w 1943 roku przyjechał do Anglii, gdzie dołączył do 307 Dywizjonu Myśliwskiego Nocnego, w którym służył do końca wojny.

W 1948 roku, nie mogąc wrócić do Polski, wyjechał do Argentyny, gdzie ożenił się z Nelidą Raimondi. W 1961 roku szukając lepszej przyszłości, wraz z rodziną wyjechał do USA, gdzie przez dłuższy czas mieszkał w Rochester.

Zmarł 30 października 2007 roku w St. Cloud, Minnesota w USA.

Bracia, którzy się nie znali

Ciekawą historią z życia obu Jerzych Budzyńskich jest to, jak się o sobie dowiedzieli służąc w Polskich Siłach Powietrznych w Wielkiej Brytanii.

Pomimo, że urodzili się w tej samej miejscowości, byli kuzynami i niemal rówieśnikami, nie znali się się… aż do spotkania w Wielkiej Brytanii. Spotkania dość przypadkowego.

Podobnie, jak w przypadku jego drogi do Anglii, także i w tutaj pojawiają wątpliwości co do przyczyn i okoliczności samego spotkania.

Zgodnie z pierwszą wersją, Jerzy Zdzisław, oczekiwał na list od mieszkającej w Argentynie ciotki. Ale z uwagi na konieczność kilkudniowego wyjazdu, poprosił o odebranie go jednego z kolegów. Gdy ten, odebrawszy list, przeczytał dane adresata, okazało się, że noszą to samo imię i nazwisko. Jak się później okazało, byli braćmi stryjecznymi.

Według drugiej, Jerzy Zdzisław, ubiegał się o możliwość wyjazdu do Stanów Zjednoczonych. Będąc zmuszonym do opuszczenia jednostki na kilka dni, nie mógł osobiście odebrać korespondencji z ambasady, więc poprosił o pomoc jednego ze służących w RAF Polaków. (Jak się okazało kilkanaście lat później, Jerzy Zdzisław uzyskał wizę amerykańską, lecz nie został o tym poinformowany, ponieważ składając dokumenty, nie podał miejsca pobytu.)
Podczas rozmowy okazało się, że jego kompan broni nosi to samo nazwisko i imię i pochodzi z tej samej miejscowości i jest jego kuzynem.

A kompan ten, to Jerzy Dominik Budzyński, który podczas służby w RAF pełnił funkcję radiooperatora i strzelca pokładowego, którego historia jest równie ciekawa.

W nocy z 7 na 8 listopada 1941 roku, podczas nalotu na Mannheim ich Vickers Wellington (brytyjski dwusilnikowy bombowiec), na którego pokładzie znajdował się Jerzy Dominik Budzyński, został celnie ostrzelany przez działo przeciwlotnicze. Mimo uszkodzeń załodze udało się stosunkowo bezpiecznie wylądować we Francji, na południe od Lille.
Czterech z sześcioosobowej załogi zostało schwytanych przez Niemców (Sgt (pil.) Kazimierz Sobczak, Sgt (pil.) Brunon Biliński, F/O (obs.) Piotr Kowalski, Sgt (strz.) Stanisław Konarzewski).

Jerzy Budzyński i Zbigniew Groyecki (nr służbowy RAF: P-0325) zdołali uniknąć pojmania dzięki lokalnej społeczności, która ukryła ich i dała schronienie do czasu przekazania belgijskiemu ruchowi oporu.

Pod koniec listopada obaj dołączyli do grupy uciekinierów i zostali przetransportowani przez Abbevile i Paryż do linii demarkacyjnej w Nevers w stronę bezpiecznej nieokupowanej Francji Vichy i siedziby Pat Line w Nimes.

11 grudnia Jerzy Budzyński oraz Zdzisław Groyecki wraz z trzema innymi żołnierzami zostali przetransportowani pociągiem do Port Vendres przy granicy z Hiszpanią. Następnej nocy hiszpański przewodnik przeprowadził ich przez Pireneje z Banyuls do Figueras w Hiszpanii, skąd 14 grudnia dotarli do brytyjskiego konsulatu w Barcelonie. Kilka dni później zostali przewiezieni do ambasady brytyjskiej w Madrycie gdzie, zanim przewieziono ich na Gibraltar, spędzili Boże Narodzenie i Nowy Rok.
4 marca 1942 roku Jerzy Budzyński opuścił Gibraltar i 10 marca wrócił do Wielkiej Brytanii na pokładzie MS Batory pływającego wówczas pod dowództwem brytyjskiego War Office. Do służby powrócił w maju 1942 roku, zaś miesiąc później został przeniesiony do 304 Dywizjonu Bombowego.

Jerzy Dominik Budzyński zmarł 30 marca 2004 roku w Croydon, Surrey, w Wielkiej Brytanii.

Lista opocznian służących w Royal Air Force sporządzona została m.in. na podstawie tzw. Listy Krzystka.

Przytoczone historie to ustne przekazy rodzinne rodziny Budzyńskich oraz dane uzyskane ze źródeł dostępnych w internecie.

Lista opocznian w służbie RAF:
https://listakrzystka.pl/?s=Opoczno

Informacje o zestrzeleniu i historia powrotu do Anglii:
https://www.polishairforce.pl/dyw300straty.html

https://www.polishairforce.pl/evaderzy.html

https://304squadron.blogspot.com/2010/03/jerzy-dominik-budzynski-escape.html

http://www.polishsquadronsremembered.com/300/300_losses.html

Historia Jerzego Zdzisława Budzyńskiego na stronie zakładu pogrzebowego, oparta o przekazach rodzinnych:
https://danielfuneralhome.com/obituary/george-z-jerzy-budzy-480/